Yangın Alarm Sistemi nedir?

Herhangi bir yapıda çeşitli sebeplerden ötürü (elektrik arızaları , sigara izmariti , gaz kaçakları vb) oluşabilecek yanma veya yangın gibi olayları sensörler vasıtasıyla çok hızlı bir şekilde  tespit edip , ikaz sistemlerinin çalışmasını sağlayan elektronik devreler bütünüdür. 

Yangın Alarm Sistemlerinin Bileşenleri nelerdir?

• Yangın Paneli

Yangın paneli yangın alarm sistemlerinin merkezidir. Tüm giriş ve çıkış birimleri bu noktadan kontrol edilir. Başlıca görevleri sahada bulunan tüm ürünlerin  enerjisini sağlamak , sahadan aldığı sinyalleri demodüle edip ikaz birimlerini çalıştırmak , sinyal aldığı bölgeyle ilgili oluşturulan senaryoların yönetimini sağlamak , sistemin internetle veya bilgisayarlarla bağlantısını sağlamak vb. gibi birçok karmaşık işlemin yürütülmesine olanak sağlar.

• Giriş Birimleri

Giriş birimleri yangın sistemin uyarılmasını sağlayan ürünlerdir. Sisteme sinyal göndererek sistemin bir tepki oluşturmasını sağlarlar.

• Optik Duman Dedektörü

Optik duman dedektörü bir giriş birimidir. Uygulama yapılan aldığını duman sinyalini kendi üzerinde bulunan adresle birlikte yangın paneline gönderir. Yangın paneli gelen  bilgiyi anlar ve yeteneklerine göre cevap verir.

• Isı Dedektörü

Uygulama alanında algıladığı yüksek ısıyı üzerindeki adresle birlikte yangın paneline ileten giriş birimidir. Kontrolsüz ısı artışını algılayan sistem yine yetenekleri sayesinde yangını büyümeden hatta oluşmadan kontrol altına alınmasını sağlar.

• Yangın Butonu

Uygulama alanında bir tehlikeyi sisteme manuel olarak girmemizi sağlayan giriş birimidir. Düğmeye basıldığı anda yangın paneline düğmenin basıldığı yerin adresi gider ve yangın paneli yeteneklerine göre ikaz birimlerini çalıştırır.

• Çıkış Birimleri

Çıkış birimleri yangın panelinden gelen sinyaller doğrultusunda çevredekilerin uyarılması görevini üstlenen birimlerdir.

• Siren

Herhangi bir tehlike anında yangın panelinden gelen sinyali çevredekileri uyarmak için sese dönüştüren çıkış birimidir.

• Flaşör

Yine bir tehlike anında aldığı sinyali değerlendirip çevreleri uyarmaya yarayan ikaz lambasıdır.

• İndikatör

Bazı duman dedektörleri bizim göremeyeceğimiz bölgelerde bulunabilir elektrik kablolarının bulunduğu bazı şaft boşluklarında veya elektrik tavalarında ısıyı ve dumanı algılayan dedektöre paralel bağlanan çıkış birimidir. İndikatörler görebileceğimiz bölgede bulurlar ve bize göremediğimiz dedektörler hakkında bilgi verirler.

Yangın Alarm Sistemleri nasıl çalışır?

Yangın alarm sistemleri kapalı devre mantığıyla çalışırlar. Panelden yola çıkan kablo tüm giriş ve çıkış birimlerinin hepsine sırayla uğrar ve geri panele gelir. Bu gidiş ve dönüş işlemine loop denir. Bir lopta bulunması gereken en az ve en fazla eleman markalara göre çeşitlilik gösterir. Panelden yola çıkan kablo ileri besleme yaparken panele ulaşan kablo geri besleme yapar bu sayede herhangi bir tehlike anında kabloda kopma gibi durumlar olursa iki taraflı besleme sağlanarak sistemin çalışmaya devam etmesi amaçlanır.

Yangın Alarm Sistemlerinin projelendirilmesi (Bağlantı Şeması)

Yangın alarm sistemleri insanların hayatını kolaylaştıran değil , kurtaran sistemlerdir bu yüzden alanında uzmanlaşmış kişiler tarafından yapılmalıdır. Yangın alarm sistemlerinin projelendirilmesi uygulaması düşünülen sistemin yeteneklerinden en iyi verimi alabilmemiz açısından büyük önem taşımaktadır. Doğru projelendirilmemiş yangın sistemleri oluşabilecek arızaların zor tespit edilmesine , uygulanacak senaryoların doğru çalışmamasına , tehlike anında problemin kaynağının doğru tespit edilememesine vb. birçok olumsuzluklara sebebiyet verir.

Yangın alarm sistemleri projelendirilirken dedektörlerin yerleri doğru tespit edilmeli , yangın butonları herkesin rahatlıkla ulaşabileceği şekilde konumlandırılmalı , siren ve flaşörlerin herkesin görmesini ve duymasını sağlayacak şekilde yerleştirilmesine özen gösterilmelidir. Adresleme işlemlerinden tutun , yangın panelinin doğru konumlandırılmasına kadar birçok disiplinin ince detaylarına kadar düşünülmesi sistemin verimli çalışması bakımından büyük önem arz eder.

Yangın Alarm Sistemlerinin kurulumu

Yangın alarm sistemlerinin kurulumu yangın kablolarının çekilmesiyle başlar. Burada dikkat edilmesi gereken ilk nokta yangın kablosunun projeye uygun ve doğru seçilmesidir. Kolay yanabilen bir kablo yangında hiçbir işimize yaramayacağının bilinmesi gerekir.(Ne yazık ki böyle sistemlere rastlamak mümkün piyasada) Yangın panelinin konumlandırıldığı yerden başlayan kablo hattı tüm ürünlere giriş ve çıkış alacak şekilde devam etmeli ve uygulamanın sağlığı açısından her giriş çıkış biriminin projedeki adresi kablo üzerine etiketlenmelidir. Bu sayede eksik veya fazla daha rahat görünür ve projedeki olası aksaklıklar daha hızlı giderilir. Bütün yolculuğunu tamamlayan kablonun geri gelmesi gereken nokta yine  yangın panelidir. Bunun sebebi yangın paneli giriş noktasından +24 V ile sistemin beslenmesini sağlarken çıkış noktasından da -24 V ile beslenmesini sağlar. Bu sayede sistemde oluşacak herhangi kablo kopması durumunda sistem iki taraftan beslenmeye devam ettiği için çalışmasına devam eder.

Bir sonraki aşama ise montaj aşamasıdır. Montaj aşamasında tüm giriş ve çıkış birimlerini doğru şekilde adreslemeli ve montajı projede belirtilen yerlere doğru şekilde yapmalıyız. Yine projede belirtilen yerlere koyulmayan birimlerin sistemin doğru çalışmasına engel olduğu unutulamamalıdır.

Tüm ürünlerin montajından sonraki aşama test aşamasıdır. Bu aşamada panelden veya bilgisayardan adreslenen tüm ürünler tespit edilir eksikler varsa giderilir ve senaryolar oluşturulur. Oluşturulan senaryolar test edilerek sistemin performansı ölçülür. Test sırasında en çok dikkat edilmesi gereken nokta bütün dedektörlerin teste tabi tutulmasıdır. Bir diğer önemli nokta ise belirli periyotlarla tozlanmalara ve cihazların ekonomik ömürlerine karşı bakımının yapılmasıdır.

Unutmayın yangın alarm sistemleri hayatı kolaylaştıran değil , kurtaran sistemlerdir.